Theo Quy định 296-QĐ/TW, việc xem xét, quyết định kỷ luật đảng viên được thực hiện theo các bước cụ thể như sau:
(1) Kiểm điểm, tự nhận hình thức kỷ luật
Đảng viên vi phạm kỷ luật phải kiểm điểm trước chi bộ và tự nhận hình thức kỷ luật. Trường hợp đảng viên từ chối kiểm điểm, bị tạm giam hoặc đang bị truy nã, tổ chức đảng vẫn tiến hành xem xét kỷ luật.
Khi cần thiết, cấp uỷ và uỷ ban kiểm tra cấp có thẩm quyền có thể trực tiếp thực hiện việc xem xét, quyết định kỷ luật.
(2) Tổ chức hội nghị chi bộ
Cấp uỷ có trách nhiệm hướng dẫn đảng viên chuẩn bị bản tự kiểm điểm. Chi bộ tổ chức hội nghị để thảo luận, góp ý, kết luận về nội dung, tính chất, mức độ, tác hại, nguyên nhân vi phạm và các tình tiết tăng nặng hoặc giảm nhẹ. Sau đó, chi bộ biểu quyết đề nghị hoặc quyết định hình thức kỷ luật.
Nếu đảng viên vi phạm là cấp uỷ viên hoặc cán bộ thuộc diện cấp uỷ quản lý, hội nghị phải có sự tham dự của đại diện cấp uỷ.
(3) Trường hợp đặc biệt không yêu cầu kiểm điểm trước chi bộ
Cấp uỷ và uỷ ban kiểm tra có thẩm quyền được trực tiếp xem xét, quyết định kỷ luật mà không cần yêu cầu đảng viên kiểm điểm trước chi bộ nếu thuộc một trong các trường hợp sau:
- Vi phạm khi thực hiện nhiệm vụ do cấp trên giao;
- Nội dung vi phạm liên quan đến bí mật Đảng, Nhà nước mà chi bộ không biết;
- Vi phạm xảy ra trước khi chuyển đến sinh hoạt tại chi bộ hiện tại;
- Vi phạm pháp luật đang trong quá trình bị khởi tố, tạm giam, truy nã, truy tố hoặc xét xử.
(4) Kỷ luật đảng viên sinh hoạt đảng tạm thời
Trường hợp đảng viên đang sinh hoạt đảng tạm thời bị vi phạm, cấp uỷ nơi tiếp nhận sinh hoạt có trách nhiệm xem xét và xử lý kỷ luật với mức cao nhất là cảnh cáo. Sau khi xử lý, phải có văn bản thông báo cho cấp uỷ nơi đảng viên sinh hoạt chính thức.
(5) Thẩm quyền xử lý kỷ luật khi phát hiện vi phạm
Tổ chức đảng cấp trên khi phát hiện cấp uỷ viên hoặc đảng viên thuộc diện quản lý có vi phạm thì phải chỉ đạo tổ chức đảng cấp dưới, đặc biệt là chi bộ, xem xét xử lý theo thẩm quyền.
Trường hợp tổ chức đảng cấp dưới không xử lý hoặc xử lý không đúng mức, tổ chức đảng cấp trên có thẩm quyền được trực tiếp xử lý kỷ luật và đồng thời xem xét trách nhiệm của tổ chức đảng cấp dưới và người đứng đầu.
